Economic Life of the Jews of the Sulaimani Brigade (1921-1958 )
DOI:
https://doi.org/10.26750/Vol(9).No(2).Paper27Keywords:
Jews, Economic, Business, Industry, Khomeini.Abstract
In the first half of the twentieth century, The Jews formed a part of the Population of Kurdistan, and a large number of Jews in the Sulaimaniyah Brigade spread throughout the cities and villages, as well as the Jews' intelligence about their work and personality and the preoccupation of the Jews only. By work, this has generally made the Jews of all Iraq better off in their economic situation than most other nations, even if the Jews who lived in the villages did not get worse if they did not live better than the Muslims.
In the Sulaimaniyah bazaar, they worked daily as Muslims in the city, and a number of Jewish shopkeepers in the bazaar, along with Muslim businessmen, were busy with business daily. In many cities and towns in Kurdistan, Geri was a prominent Jewish profession, and it has been mentioned in the narrations that many Jews have faced gangsters and obstacles between cities and towns.
Agriculture, horticulture and animal husbandry were other Jewish occupations, and they distributed their time to work, for example, in villages planting agricultural products in summer, and other jobs such as livestock and bending. For winter, although many historical sources point out, Iraqi Jews have generally worked less in agriculture than in other fields such as industry and commerce, so the Jews of Iraq have advanced to Israel. In terms of ownership and land, they were generally small and medium-sized property, and they did not have large property.
The Jews were great in the industry, and in the most obvious effects of the departure of the Jews in Sulaimaniyah, it was the remaining goldsmith's career for the Kurds, because the Kurds had not done goldsmiths before. Only the Jews had this job, and Khomeini was one of the jobs that remained for the Kurds after the Jews, in a way that they started working in every Jewish khomeini shop.
Knitting was one of the main professions in which Jews in Kurdistan had good experience, knitting as a Jewish industry, in research on Kurdish Jewish culture and in narrating the letters of tourists of the nineteenth and first half of the twentieth century.
References
صاڵح، سدیق.(٢٠٠٠) گەڕەکى جولەکان لەتۆمارێکى کۆنى شارەوانى سلێمانیدا، هەزارمێرد(گۆڤار)،ژ(١٤).
عەلى، سەلمان.(٢٠٠٥) کوردستانى عێراق لە بەڵگەنامەکانى وەزارەتى دەرەوەى بەریتانیا، پێشەکى و پێداچونەوەى سدیق صاڵح، سلێمانى، چاپخانەى شڤان.
ئیدمۆندس، سیسیل جۆن.(٢٠٠٤) کورد تورک عەرەب، و. حامید گەوهەرى، چ٢_ هەولێر، موکریان.
ئەحمەد، هاشم سەید.( ٢٠٠٠) چەمچەماڵ لە یادەوەریم دا، سلێمانى، چاپخانەى شڤان.
بابان، جەمال.(٢٠١٢) سلێمانى شارە گەشاوەکەم، ب ١،٢، چ٢، چاپخانەى ئاراس_ هەولێر.
بابان، جەمال.(٢٠١٢) سلێمانى شارە گەشاوەکەم، ب٢، چ٢، _هەولێر، چاپخانەى ئاراس.
بایەزیدى، مەلا مەحمودى.(١٩٨٢) داب و نەریتى کوردەکان، وەرگێڕانى لە ڕوسیەوە شوکریە ڕەسول، بەغداد.
بیرى، ئورا شۆرتز.(٢٠١٣) جوەکانى کوردستان، وەرگێڕانى لە ئینگلیزى یەوە گۆران سەباح، چ١، هەولێر، چاپخانەى ئاراس.
حیلمى، ناهیدە رەفیق.(٢٠٠٥) بیرەوەرى، بەسەرهاتى ڕەفیق حیلمى، پێداچونەوەو داڕشتنەوە کەژاڵ ئەحمەد،، سلێمانى، چاپخانەى ڕون.
خضر. م رسول.(٢٠٠٩) قەڵادزێ و بیرەوەریەکانم، چ١، سلێمانى، چاپخانەى ژیار .
دواوەى، بەختیار محەمەد ئەمین.(٢٠١١) جولەکەکانى کوردستان، پێداچونەوەى حەمید ئەبوبەکر بەدرخان، چ١، هەولێر، چاپخانەى شەهاب.
ریچ، کلاودیوس جەیمس.(٣٠١٢) گەشتنامەى ریچ بۆ کوردستان ١٨٢٠، وەرگێڕانى لە عەرەبیەوە محەمەد حەمە باقى، ب١،چ١، چاپخانەى شڤان، سلێمانى.
زاکین، دکتۆر موریدخاى.(٢٠١٥) جولەکەکانى کوردستان، وەرگێڕانى لە ئینگلیزى یەوە سیروان حسێن بییەیى، چاپخانەى ڕۆژهەڵات،-هەولێر.
ساڵحى ڕەشە، ئەکرەمى مەحمودى.(٢٠١١) شارى سلێمانى ٢٠٠ ساڵ، پێداچونەوەو پێداچونەوەو پێشەکى د. عیزەدین مستەفا رەسول، ب١، چ٣، سلێمانى، چاپخانەى رەهەند.
سەراج، عەبدوڵڵاى سۆفى کەریمى.(٢٠٠٣) سەربازێکى ون لە تاکە کۆمارەکەى کوردستاندا، ئامادەکردنى سدیق ساڵح، سلێمانى، چاپخانەى بەدرخان.
شوانى، د. ئاکۆ عەبدولکەریم.(٢٠٠٨) شارى سلێمانى ١٩٣٢_١٩٤٥، چ١، سلێمانى، چاپخانەى تیشک.
شوانى، ئاکۆ.(٢٠٠٢) سلێمانى لە نێوان ساڵانى ١٩١٨_ ١٩٣٢، چ١، سلێمانى، چاپخانەى زانست.
صدیق، عادل.(٢٠٠٨) هەڵەبجە ١٨٨٩_ ١٩٣٠ لێکۆڵینەوەیەکى مێژویى سیاسیە، چ١، سلێمانى، چاپخانەى تیشک.
عوسمان. بەختیار محمدئەمین.(٢٠١٧) خۆشناوەتى لە سەدەى بیستەمدا، چ١، هەولێر، چاپخانەى ڕۆژهەڵات.
فتاح، شاکر.(١٩٧٣) گەشتى پێنجوین لەساڵى ١٩٣٠، لە ڕیزى نوسراوەکانى گەشت و گوزار، ژ (٣).
کادریان، ئەحمەد عەلى پێنجوینى.(٢٠٠٥) ناوچەى پێنجوین لە ئاوێنەى ڕۆژگاردا، سلێمانى، چاپخانەى شڤان.
مار، فیبى.(٢٠١١) مێژوى نوێى عێراق، وەرگێڕانى لە ئینگلیزى یەوە حەمە شەریف حەمە غەریب و شێرکۆ ئەحمەد حەوێز، چ١، _ هەولێر، چاپخانەى ڕۆژهەڵات.
مصطفی، نهریمان.(1994) بیرهوهریهكانی ژیانم،، بغداد، دار الحریة الطباعة.
ناسراو، مارف(٢٠٠٨) بۆ کەلتورى شارەکەم، سلێمانى، چاپخانەى شڤان.
نیکتین، بازیل(٢٠٠٤) کوردو کوردستان، وەرگێڕانى نەجاتى عەبدوڵڵا، ب١، سلێمانى، چاپخانەى شڤان.
هاوار، محەمەد رسول(٢٠٠٧) بیرەوەرى، ئامادەکردنى صدیق ساڵح، سلێمانى، چاپخانەى شڤان.
هەژار، مام(٢٠١١) چەند لاپەڕەیەک لە مێژوى کۆیە، چ١، کۆیە، سەنتەرى لێکۆڵینەوەو پەخش.
هەژار، مامۆستا(٢٠٠٩) چێشتى مجێور، چ٣، هەولێر.
براور، اریک(٢٠٠٢) یهود کردستان، نقلة الى العربیة: شاخوان کرکوکى و عبدوالرزاق بوتانى، ط١، اربیل، مطبعة وزارة التربیة.
حبیب، د. کازم(٢٠١٠) الیهود والمواطن العراقیة او محنة یهود بین الاسر الجائر واتهجیر القسرى، ط ٢، السلیمانیة، مطبعة مؤسسة حمدى للطباعة والنشر،.
کوردە، برزان أحمد(٢٠١٩) مؤجز تأریخ یهود کوردستان، ت: عمر رسول شینکى، ط١، السلیمانیة، مطبع کارۆ.
مەحمود، بەختیار سەعید(٢٠١٢) لیواى سلێمانى ١٩٢١_ ١٩٥٨ لێکۆڵینەوەیەکى میژوییە لە بارودۆخى ئابورى، نامەى دکتۆراى بڵاونەکراوە، زانکۆى کۆیە .
ئەمین، رەزا تۆفیق محەمەد(٢٠٠٧) جولەکەیەکى خەڵکى شارى سلێمانى نهێنى بازرگانى لا درکاندم، سلێمانى (گۆڤار)، ژ (٨١)، ئایار.
ئەحمەد، ئەحمەد حسێن(٢٠٠٣) قوتابخانەى مەڵکەندى یان دەروازەى تیشکەکانى شار، سلێمانى(گۆڤار)، ژ(٣٤)، ئایار.
ئەفەندى، حسقێل شموئیل(٢٠٠٥) بیرەوەریەکانم لە سلێمانى و هەڵەبجە، سلێمانى(گۆڤار)، ژ (٥٥)، شوبات.
جەزا، دالیا(٢٠٠٢) جۆڵایى لە سلێمانى، سلێمانى(گۆڤار)، ژ (٢٨)، تشرینى دوەم.
حەمە کەریم، دڵسۆز(٢٠٠٠) خومخانە وەک پیشەیەکى دێرین، سلێمانى(گۆڤار)، ژ (٤)، ئەیلول.
خەفاف، عەبدولکەریم عەبدولرەحمان(٢٠٠٦) خاوەن دوکانەکانى قەیسەرى نەقیب، سلێمانى (گۆڤار)، ژ (٦٧)، شوبات.
قادر، محەمەد ئەحمەد(٢٠٠٥) بیرەوەرى سەردەمى لاویم، سلێمانى(گۆڤار)، ژ (٦٠)، تەموز.
میرزا، بەیان عبدولرەحمان(٢٠٠٦) موختارەکانى شارى سلێمانى تا ساڵى ١٩٥٤، سلێمانى(گۆڤار)، ژ (٦٧)، شوبات.
میرزا، بەیان عبدولرەحمان(٢٠٠٦) ئۆتومبیل چیە کۆنەکانى شار لە نێوان ساڵانى ١٩٢٠_ ١٩٦٠ز، سلێمانى(گۆڤار)، ژ (٦٨)، ئادار.
مەحوى، سۆران(٢٠٠٢) چایخانەو قاوەخانەو گازینۆکانى لەمەوبەرى شار، سلێمانى(گۆڤار)، ژ (٢٨)، تشرینى دوەم.
مەحوى، سۆران(٢٠٠٣) خان و قەیسەریەکانى سلێمانى_ بەشى دوەم، سلێمانى(گۆڤار)، ژ (٣٤)، ئایار.
مەحوى، سۆران(٢٠٠٥) زەڕنگەرەکانى شارى سلێمانى، سلێمانى(گۆڤار)، ژ (٥٨)، ئادار.
ناسراو، مارف(٢٠٠٣) مەیخانەکانى شارى سلێمانى لە کۆنەوە تا ئەمڕۆ(بەشى یەکەم)، سلێمانى(گۆڤار)، ژ (٣٤)، ئایار.
باوەڕ. ئەحمەد(١٩٩٩) هۆکارەکانى کۆچ کردنى جولەکەو جولەکەکانى ڕۆژهەڵات و کوردستان بۆ ئیسرائیل، گەلاوێژى نوێ(گۆڤار)، ژ(١٦).
تاهیر، عبدوڵڵا(٢٠٠٠) دۆسیەیى ڕۆشنبیرى جولەکەکانى ئەم ناوچەیە، گەلاوێژى نوێ(گۆڤار)، ژ(٢٠).
قڕگەیى، زانیار سەردار(٢٠٠٦) دیدار (لەئەرشیفى مامۆستا کەریم زەندەوە)، هەڵەبجە (گۆڤار) ژ (٨)، کانونى یەکەم.
عەلى، شێخ(٢٠٠٢) چەند لاپەڕەیەک لە میژوى هەڵەبجە، هەڵەبجە(گۆڤار)، ژ (١)، تەموز.
پیرباڵ، فەرهاد(٢٠١٠)دامەزرێنەرى هونەرى شێوەکارى مۆدێرن لە کوردستانى عێراق، ئیسرائیل_ کورد(گۆڤار)، ژ (٩)، شوبات.
یاوەر، عەزیز(٢٠٠٩) جوەکان ئەندازیارى ئاوەدانى شارى خانەقین بون، وەرگێڕانى. عەدنان شێخانى، ئیسرائیل_ کورد(گۆڤار)، ژ(٦)، نۆڤەمبەر.
دیاکۆ(٢٠١٠) ئاوڕدانەوەیەکى مێژویى بۆ نیشتەجێبونى جو لە دەڤەرى پشدەر، ئیسرائیل_ کورد(گۆڤار)، ژ (١٤)، تەموز.
خاکى، داود(٢٠٠٩) جولەکەکانى کوردستان، کورد_ ئیسرائیل(گۆڤار)، ژ (١)، ساڵى یەکەم، ئایار.
بێ ناوى نوسەر(٢٠٠٩) پێشینەیەکى جوگرافى و مێژویى و دیموگرافى ناوچەى خۆشناوەتى، خۆشناوەتى (گۆڤار)، ژ(١)، پایز.
محمد، نعمة عبد الخالق جاسم(٢٠١٣) دور یهود العراق فى النشاط التجارى(١٨٣١_١٩١٤)، الدراسات التأریخیة والحضاریة(مجلة)، المجلد (٥)، العدد(١٥)، ازار.
ئەحمەد، مەحمود حاجى بەروارى ١٥/٣/٢٠٢١، چوارقوڕنە.
شێخە، مصطفى سەلیم، بەروارى ١٣/٢/٢٠٢١، قەڵادزێ.
مینە، عومەر محەمەد ئەمین، بەروارى ١٣/٢/ ٢٠٢١، قەڵادزێ.
یوسف، سەدرەدین ئیبراهیم، بەروارى ١/٤/٢٠٢١، قەڵادزێ.
ئیبراهیم، ئەحمەد محمود حمد، بەروارى ١٣/٢/٢٠٢١، قەڵادزێ.
ئەحمەد خدر ئەحمەد، ١٤/٣/ ٢٠٢١، قەڵادزێ.