The Risk of Facebook Social Media Network on Social Security
DOI:
https://doi.org/10.26750/Vol(7).No(4).Paper12الكلمات المفتاحية:
Social Media, Facebook, Risk, Social Security.الملخص
Social security, which is considered as a part of national or state security, has great role in developing and advancing society. In this day and age, as we live in a world of development and technology, social security is under various types of threats and risks in most societies. The Press, through its different channels and means, plays a great role in creating and fostering this risk to destabilize social security. This, then, has necessitated many countries to restrict and curb some media outlets and journalists within legal boundaries.
Accordingly, the emergence of the social media outlets in general, and Facebook, as a new social media network in particular, has increased the afore-mentioned risks and threats on social security.
The aim of this paper is an attempt to find the range of the risk that comes out of Facebook on social security in Kurdistan region in general, and Erbil in particular.
المراجع
بكار، عبدالكریم (2019) منداڵهكانمان و تۆڕه كۆمهڵایهتییهكان. وهرگێڕانی: بههجهت جهمیل حامد. سلێمانی: ناوهندی ڕاگهیاندنی ئارا.
جهمال، نهوزاد (2019) فهلسهفهی و فهیسبووك یان فهلسهفهی فهیسبووك دیاردهناسی بوونێكی ئهندێشهیی. سلێمانی: ناوهندی ڕهههند.
حبیب، محمد شلال (2016) بنهماكانی تاوانناسی. وهرگێڕانی: هێمن ئهمین شوانی. ههولێر. چاپخانهی هێڤی.
خەلیل، مەعن (2007) كۆمەڵناسی خێزان. وهرگێڕانی: ئارام ئەمین جلال. ههولێر: دەزگای چاپ و بڵاوكردنەوەی موكریان.
دری، سالار تهحسین سهیدۆ (2019) ئاسایشی كۆمهڵایهتی تاك خێزان كۆمهڵگه. ههولێر: چاپخانهی ڕۆژههڵات.
ڕهفیق، ئاری (2013) ڕێكخراوهكانی كۆمهڵی مهدهنی و ڕۆڵیان له ڕیفۆرمی كۆمهڵایهتییدا. ههولێر: چاپخانهی ڕۆژههڵات.
سهپان، مهغدید (2012) ئهوانهی ڕۆژنامهنووس پێویسته بیانزانێ. بهرگی یهكهم. كهركوك: چاپخانهی شههید (ئازاد ههورامی).
شالینی، ئهحمهد (2018) ئینتهرنێت 101. بهبێ ئاماژهكردن بهشوێن و ناونیشانی چاپكردن.
عبدالرحمان، كارزان حسن (2019) كاریگهری قهیرانی ئابووری لهسهر ئاسایشی كۆمهڵایهتی- توێژینهوهیهكی مهیدانیه له شاری ههولێر له ماوهی (2014-2017). تێزێكی دكتۆرایی بڵاونهكراوهیه. زانكۆی سهڵاحهددین- ههولێر: كۆلێژی ئاداب.
عهزیز، هۆگر (2019) وتهبێژی پۆلیسی ههولێر، له ڕێكهوتی (25/12/ 2019) چاوپێكهوتنی لهگهڵ ئهنجامدرا.
فائق، أمل میكائیل (2019) دیاردهی ههوڵی خۆكوشتن له ههرێمی كوردستان. زانكۆی سۆران: گۆڤاری توێژهر (2/4) 255-298.
فهرهج، سۆزان محهمهد (2017) كاری كۆمهڵایهتی و ئاسایشی مرۆیی بۆ ئافرهتان له كوردستان. وهرگێڕانی: زرار عهلی. سلێمانی:چاپخانهی كهمال.
فهوزی، سامان (2020) ڕێبهری یاسایی ڕاگهیاندن و بڵاوكردنهوه. چ2. سلێمانی: چاپخانهی تاران.
قانع، مهریوان وریا (2018) كۆمهڵگه و غهریبهكانی. سلێمانی: ناوهندی بڵاوكردنهوهی ئهندێشه.
محمود، باخان أحمد محمد (2017) پهیوهندیی ڕهفتاری كۆمهڵایهتیی گهنجان به بێكارییهوه- توێژینهوهیهكی مهیدانیه له ناو شاری سلێمانی.
نامهیهكی ماستهری بڵاونهكراوه. سلێمانی: زانكۆی سلێمانی. كۆلێژی زانسته مرۆڤایهتیهكان.
محهممهد، فائیز ئیبراهیم (2013) كۆمهڵناسی خووگرتن بهمادده هۆشبهرهكان. ههولێر: چاپخانهی ڕۆژههڵات.
محهمهد، كارزان (2017) ڕۆژنامهنووس و تاوانهكانی ڕاگهیاندن. سلێمانی: چاپخانهی ئاسیا.
محهمهد، ئاریان (2019) پڵنگی سهر كاغهز سۆسیال میدیا و وێنهی زهینی. سلێمانی: چاپخانهی كارۆ.
مصطفی، روستم صابر (2017) كاریگهری فهیسبووك لهسهر پهیوهندییه كۆمهڵایهتییهكان لای قوتابیانی زانكۆی سهلاحهدین-ههولێر.
نامهیهكی ماستهره بڵاونهكراوهتهوه. ههولێر: زانكۆی سهلاحهدین- أربیل. كۆلێژی ئهدهبیات.
مصطفی، عبدالخالق ابراهیم و، خضر، ڕهزوان علی (2020) ڕۆڵی ڕاگهیاندنی نوێ له هۆشیاركردنهوهی جهماوهر به ئاسایشی نهتهوهیی له جهنگی دژی داعش له ههرێمی كوردستاندا. زانكۆی ڕاپهڕین: گۆڤاری زانكۆی ڕاپهڕین (7/2) 583-608.
میران، ڕهشاد (2016) سۆسیۆلۆگیای ڕاگهیاندن. ههولێر: چاپخانهی ڕۆژههڵات.
ئهحمهد، ئاراز ڕهمهزان (2019) لایهنه نهرێنییهكانی مامهڵهی میدیای كوردی لهسهروبهندی شهڕی داعشدا. سلێمانی: ناوهندی كوردستان بۆ توێژینهوه له ململانێ و قهیرانهكان. لهم بهستهره بهردهسته (http://www.kurdistanc.com/Terror/details.aspx?jimare=3193) ڕێكهوتی سهردان (5/5/2020).
حهمهسور، ئارام قادر (2017) ڕاگهیاندن و ئاسایشی كۆمهڵایهتی. لهم بهستهره بهردهسته: (https://www.xendan.org/detailwtar.aspx?jimare=840&nuser=1245) ڕێكهوتی سهردان (3/5/2020).
عهلی، فوئاد (2019) ڕۆڵی میدیای نوێ له بڵاوكردنهوهی تیرۆری ئهلكترۆنیدا. سلێمانی: ناوهندی كوردستان بۆ توێژینهوه له ململانێ و قهیرانهكان. لهم بهستهره بهردهسته (http://www.kurdistanc.com/Terror/details.aspx?jimare=3215) ڕێكهوتی سهردان (5/5/2020).
krjc.org (2020A) داتاو ئاماری دادگاكان- ئامارهكانی تاوان و كهتن و نهوجهوانان له پارێزگای ههولێر. لهم بهستهره بهردهسته: (http://www.krjc.org/Default.aspx?page=category&c=dad2018) ڕێكهوتی سهردان (15/4/2020).
krjc.org (2020B) داتاو ئاماری دادگاكان- ئامارهكانی جیابوونهوه و هاوسهری له پارێزگای ههولێر. لهم بهستهره بهردهسته: (http://www.krjc.org/Default.aspx?page=category&c=dad2010) ڕێكهوتی سهردان (18/4/2020).
krso.net (2011) رووپێوى تۆڕى زانیارى عێراق IKN 2011 فاكت شیتى (3) هێزى كار. لهم بهستهره بهردهسته: (http://www.krso.net/files/articles/030516055254.pdf) ڕێكهوتی سهردان: (10/4/2020).
krso.net (2012) راپۆرتى هێزى كار له ههرێمى كوردستان 2012. لهم بهستهره بهردهسته: (http://www.krso.net/files/articles/230714011211.pdf) ڕێكهوتی سهردان: (8/5/2020).
krso.net (2014) راپۆرتى هێزى كار له ههرێمى كوردستان 2014. لهم بهستهره بهردهسته: (http://www.krso.net/files/articles/080816025529.pdf) ڕێكهوتی سهردان: (8/5/2020).
krso.net (2015) دۆخی هێزى كار له ههرێمى كوردستان نیوهی دووهمی 2015. لهم بهستهره بهردهسته: (http://www.krso.net/files/articles/280517035934.pdf) ڕێكهوتی سهردان: (18/4/2020).
krso.net (2017) پێوهرهكان- بهشداربووان له هێزى كار. لهم بهستهره بهردهسته: (http://www.krso.net/Default.aspx?page=article&id=893&l=3&#krso2) ڕێكهوتی سهردان: (20/4/2020).
mop.gov.krd (2012) ڕاپۆرتى بهدواداچوونی بارودۆخی كۆمهڵایهتی و ئابوورى له ههرێمى كوردستان 2012. لهم بهستهره بهردهسته: (http://www.mop.gov.krd/resources/MoP%20Files/Newsletter/SEMS_Report_Kurdish.pdf) ڕێكهوتی سهردان: (15/4/2020).
bgtakrg.org (2020) ئاماری توندوتیژیەکانی دژی ئافرەتان لە هەرێمی کوردستان. لهم بهستهره بهردهسته: (https://www.bgtakrg.org/index.php/statics) ڕێكهوتی سهردان (5/5/2020).
أبوضاحي، لینا خالد (2018) اتجاهات طلبة الجامعات في محافظات غزة نحو أخبار الجريمة في المواقع الإخبارية الفلسطينية و علاقتها بخصائصهم الاجتماعية، رسالة ماجستیر غیر منشورة. فلسطين: الجامعة الإسلامیة – غزة. كلية الاداب.
بدوي، عمار توفیق أحمد (2014) أثر وسائل التواصل الحدیثة علی الدعوة الفیس بوك نموذجا. فلسطین: جامعة النجاح الوطنیة. المؤتمر العلمي الدولي السنوي الرابع بعنوان وسائل التواصل الاجتماعي وأثرها علی المجتمع. أوراق عمل. 211-225.
الحیدري، إبراهیم (2015) سوسیولوجیا العنف و الإرهاب. بیروت: دار الساقي.
دغريري، علي بن حمد بن أحمد (2017) إدمان شبكات التواصل الاجتماعي وعلاقته بالشعور بالوحدة النفسية لدي المراهقين. فلسطين: المركز القومي للبحوث. مجلة العلوم الانسانية والاجتماعية (1/2) 89-110.
سمير، فارح (2009) ظاهرة العود للإدمان على المخدرات والتفكك الأسري. رسالة ماجستیر غیر منشورة. الجزائر: جامعة بن يوسف بن خدة . كلیة العلوم الاجتماعیة و الإنسانیة.
الصفار، حسن موسی (2008) المؤسسات الأهلیة و حمایة الأمن الاجتماعي. القطیف: مكتبة الملك فهد الوطنیة.
العزاوي، مظفر مندوب (1983) التلفزیون و دوره التربوي في حیاه الطفل العراقي. بغداد: دار الحریة للطباعة.
العموش، أحمد فلاح (1999) أسباب انتشار ظاهرة الإرهاب. أكادیمیة نایف العربیة للعلوم الأمنیة: مجلة مكافحة الإرهاب (240): 61-110.
غباري، محمد سلامة محمد (2007) الإدمان خطر یهدد الأمن الاجتماعي. الإسكندریة: دار الوفاء لدنیا الطباعة و النشر.
لكحل، حميمة و، زایدی، ربيحة (2017) أثر إستخدام مواقع التواصل الاجتماعي في العلاقات الأسرية الفيس بوك نموذجا-دراسة ميدانية لمجموعة من المعلمات المتزوجات. رسالة ماجستیر غیر منشورة. الجزائر: جامعة زيان عاشور – الجلفة. كلية العلوم الإنسانية و الاجتماعية.
المدني، نبیل (2011) الأمن الاجتماعي بنظرة فلسطینیة. مجلة لارك للفلسفة واللسانیات و العلوم الاجتماعیة. العراق: جامعة واسط. (15/3): 119-128.
المري، علی بن ربیع (2006) التفكك الأسري و خطره علی الأمن الاجتماعي. مجلة (الامن و الحیاة) الریاض: (305).
هرزاني، نوري (2005) الإعلام و الجریمة. ههولێر: مطبعة جامعة صلاح الدین/اربیل.
یوسف، مصطفی (2016) علم الاجتماع الإعلامي. عمان: دار و مكتبة الحامد للنشر و التوزیع.
صوان، أحمد حسين (2018) زيادة نشر أخبار جرائم الأسرة قد تدفع الجمهور إلى تقليدها، متاح علی الموقع: (https://www.elwatannews.com/news/details/3682609) تأریخ الزیارة (7.5.2020).
قروي، ماجد (2018) الشباب والفايسبوك: أية دلالات سوسيولوجية؟. (http://www.sooqukaz.com/index.php/أوراق/735-الشباب-والفايسبوك-أيّة-دلالات-سوسيولوجية؟ ) تأریخ الزیارة (25.2.2020).
ناجي، علاء (2017) شبكات التواصل الاجتماعي والانتحار: العلاقة والتأثير. متاح علی الموقع: (https://m.annabaa.org/arabic/studies/11675) تأریخ الزیارة (3.5.2020).
cosit.gov.iq (2017) المجموعة الاحصائية السنوية 2017. متاح علی الموقع: (http://cosit.gov.iq/AAS2017/Annual%20Abstract%20of%20Statistic%20_2017.pdf) تأریخ الزیارة (3.5.2020).
Sustainable Development.un.org (2019) العراق...التقریر الطوعي الأول حول أهداف التنمية المستدامة 2019. متاح علی الموقع: (https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/23321IraqVNR2019Final11June2019WOC.pd) تأریخ الزیارة (7.5.2020).
Buzzetto, Nicole A. -More (2012) Social Networking in Undergraduate Education. USA: Informing Science Institute. Interdisciplinary Journal of Information, Knowledge, and Management Special Section on Social Networking, Teaching, and Learning (7): 63-90.
Ellison, Nicole. B, Steinfield, Charles, & Lampe, Cliff (2007) The Benefits of Facebook ‘‘Friends’’: Social Capital and College Students’ Use of Online Social Network Sites. United Kingdom: Oxford University Journal of Computer-Mediated Communication, (12/4): 1143–1168.
Gordon, Steven (2017) Online Communities as Agents of Change and Social Movements, Chapter: The Impact of Social Media on Social Movements: The Case of Anti-Consumption. Reading: Ergun, Sinem & Erdogmus, Irem Eren. United States of America: Publisher: IGI-Global.
Niu, Lian (2019) Using Facebook for academic purposes: Current literature and directions for future research. Journal of Educational Computing Research, 56(8), 1384-1406.
Nyoni, Phillip and Velempini, Mthulisi (2018) Privacy and user awareness on Facebook. the Academy of Science of South Africa: South African Journal of Science .114(5/6): 27-31.
Alhabash, Saleem and, Ma, Mengyan (2017) A Tale of Four Platforms: Motivations and Uses of Facebook, Twitter, Instagram, and Snapchat Among College Students? United States: Minneapolis. Conference Association for Education in Journalism and Mass Communication Conference (AEJMC). Social Media + Society journal. Available From: (https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/2056305117691544). Accessed 30.3.2020.
Boyd, Joshua (2019) The History of Facebook: From BASIC to Global Giant. Available From: (https://www.brandwatch.com/blog/history-of-facebook/). Accessed 25.3.2020.
Internet World Stats (2020a) World Internet Usage and Population. Online. Available From: (https://www.internetworldstats.com/stats.htm). Accessed 15.4.2020.
Internet World Stats (2020b) Facebook Users in the Africa. Online. Available From: (https://www.internetworldstats.com/stats1.htm). Accessed 15.4.2020.
Internet World Stats (2020c) Facebook Users in the Latin America. Online. Available From: (https://www.internetworldstats.com/stats2.htm). Accessed 15.4.2020.
Internet World Stats (2020d) Facebook Users in the Asia. Online. Available From: (https://www.internetworldstats.com/stats3.htm). Accessed 15.4.2020.
Internet World Stats (2020e) Facebook Users in the Europe. Online. Available From: (https://www.internetworldstats.com/stats4.htm). Accessed 15.4.2020.
Internet World Stats (2020f) Facebook Users in the Middle East. Online. Available From: (https://www.internetworldstats.com/stats5.htm). Accessed 15.4.2020.
Internet World Stats (2020g) Facebook Users in the North America. Online. Available From: (https://www.internetworldstats.com/stats14.htm). Accessed 15.4.2020.
Internet World Stats (2020h) Facebook Users in the Australia. Online. Available From: (https://www.internetworldstats.com/stats6.htm). Accessed 15.4.2020.
iraq.iom.int (2018) DEMOGRAPHIC SURVEY-Kurdistan Region of Iraq. Online. Available From: (https://iraq.iom.int/demographic-survey-kurdistan-region-iraq) Accessed 27.4.2020.
Napoleon Cat (2020) Facebook Users in the Iraq. Online. Available From: (https://napoleoncat.com/stats/facebook-users-in-iraq/2020/03) Accessed 17.4.2020.
World Health Organization (2020) Suicide. Online. Available From: (https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/suicide) Accessed 3.5.2020.